Κατά την «Εκπαιδευτικήν Μεταρρύθμισιν» του 1976 με επιστημονικώς αναιμικήν και εντόνως χρησιμοθηρικήν επιχειρηματολογίαν κατηργήθη η εκ του πρωτοτύπου διδασκαλία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών εις το Γυμνάσιον, τον κύριον της Παιδείας κορμόν, και αισθητώς περιωρίσθη εις το Λύκειον. Αποτέλεσμα υπήρξεν η γλωσσική πενία. Με την κατάργησίν των και τα Νέα Ελληνικά εκήρυξαν πτώχευσιν. Η δε διδασκαλία Αρχαίων κειμένων εκ μεταφράσεων μετέπεσεν εις ένα κοινόν μάθημα Νέων Ελληνικών με αγωνώδη αναζήτησιν πραγματολογικών μόνον στοιχείων, δυναμένων ευχερώς να αντληθούν από ο οιανδήποτε εγκυκλοπαιδείαν, διαρκώς ευτελιζόμενον.
Παραλλήλως εσημειώθη δυσμενής επίδρασις και εις την δίδασκαλίαν μαθημάτων θετικών κλάδων με αποτέλεσμα δυσχέρειαν εις την κατανόησιν και αφομοίωσίν των. Και τούτο, διότι οι επιστημονικοί όροι, δια των οποίων κινούνται και αρθρώνονται τα μαθήματα αυτά, όσον και αν μεταπλασθούν δια να φαίνωνται «δημοτικοφανείς» παραμένουν ξένοι εις την γνωστικήν συνείδησιν των μαθητών, δυσνόητοι και δυσμνημόνευτοι, εφόσον απεκόπησαν από τας ρίζας και τας ετυμολογικάς βάσεις των και τοιουτοτρόπως απώλεσαν την σημασιολογικήν των διαφάνειαν.
Γενικώς η απομάκρυνσις των μαθητών από την αρχαίαν γλώσσαν είχε και την καταλυτικήν συνέπειαν αισθητής μειώσεως της ελληνομαθείας των. Η από μέρους των γνώσις και ικανότης χρήσεως της νεοελληνικής (δημοτικής) παρουσίασε συμπτώματα ανησυχητικά. Κατά κοινήν ομολογίαν γονέων, εκταπαιδευτικών και των ιδίων των μαθητών, αλλά και την διαπίστωσιν ειδημόνων, λεξιλογική πενία και γραμματικοσυντακτική αγκύλωσις παρετηρείτο καθημερινώς εις τον προφορικόν και τον γραπτόν λόγον των.
Η σημειωθείσα τότε αντίδρασις συνόλου του πνευματικού κόσμου της Χώρας και η κατάδειξις του ατοπήματος ηνάγκασε την Πολιτείαν να επαναφέρη την εκ του πρωτοτύπου διδασκαλίαν των Αρχαίων Ελληνικών. Όμως μια γενεά μαθητών εζημιώθη και το κύρος του μαθήματος ετρώθη.
Ήδη η Κυβέρνησις επανέρχεται εις πειραματισμόν παταγωδώς αποτυχόντα. Με Προεδρικόν Διάταγμα εξαιρεί το κεφαλαιώδους σημασίας μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών από τας γραπτάς εξετάσεις, τιθέμενον τοιουτοτρόπως εις δευτέραν μοίραν και έναντι κατωτέρας σημασίας μαθημάτων. Υποβαθμίζει, δηλαδή, η σύγχρονος Πολιτεία αυτήν ακριβώς την γλώσσαν, η οποία εκφράζει την εθνικήν μας υπόστασιν, παραμένει ζώσα εις την λατρευτικήν ζωήν των Ελλήνων και σηματοδοτεί την πνυνευματικήν παράδοσιν ολοκλήρου της ανθρωπότητος. Με την υποβάθμισίν της θα βλάψωμεν την νέαν γενεάν και με την ακολουθουμένην εις την Παιδείαν τακτικήν της ήσσονος προσπάθειας συντείνομεν εις πνευματικήν υποβάθμισιν του Γένους μας.
Υπό την επήρειαν περαιτέρω «προοδευτικών» αντιλήψεων θα συντελήται αγωγή χωρίς πνευματικόν προσανατολισμόν, τον οποίον η συστηματική σπουδή της κλασσικής γλώσσης και γενικώς η ανθρωπιστική αγωγή παρέχει και θα επιδ ιώκεται τεχνολογική κατάρτισις προς εξυπηρέτησιν συνήθων βιοτικών αναγκών μόνον, χωρίς αναγκαίον θεωρητικόν υπόβαθρον. Αλλα «η πράξις είναι της θεωρίας επίβασις».
Το αξίωμα τούτο κάλλιον ημών κατανοούν οι ξένοι. Κατά δημοσίευμα της εγκρίτου "Εστίας" (φύλλον 3I-8-20I6) «στα Γυμνάσια της Γαλλίας οι μαθηταί με στόχο την εξατομίκευση και την ελευθερία επιλογής των γνωστικών αντικειμένων από τους μαθητάς το 92% των Γυμνασίων της Χώρας και το 70% των μαθητών των Γυμνασίων επέλεξεν την εκμάθηση των Αρχαίων Ελληνικών».
Εις την σύγχρονον εποχήν της δοκιμασίας του πνεύματος, της κρίσεως το αξιών και της τάσεως προς "παγκοσμιοποίησιν" επιβάλλεται η ενίσχυσις της διδασκαλίας του κεφαλαιώδους σημασίας μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών αντί της δια της εξαιρέσεώς του από τας εξετάσεις υποβαθμίσεως και ευτελισμού του. Δια της σπουδής αυτής επιτυγχάνεται η ορθή σύλληψις μιας συμφώνου προς την εθνικήν μας παράδοσιν ερμηνείας και της συγχρόνου αποστολής του Ελληνισμού και η καθιέρωσις ενός αξίου αγωνιστικού ιδεώδους. Δια της προβολής δε του ιδεώδους αυτού, εγκλείοντος πνευματικήν εξοχότητα και ηθικήν ανωτερότητα οικουμενικής σημασίας, μετουσιωμένην εις κάλλος και φως, δια να ωραΐζη και να αναγεννά εκάστοτε τον κόσμον, είνα ι δυνατόν να δικαιωθή η εργώδης προσπάθεια δι' ελληνικήν ακτινοβολίαν διεθνώς.
Προσβλέπεται ότι επί του θέματος τούτου θα ακουσθή υπεύθυνος ο λόγος της Ακαδημίας Αθηνών, των Φιλοσοφικών Σχολών των Πανεπιστημίων μας, της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων και άλλων φορέων υπηρετούντων την πνευματικήν παράδοσιν, ανταποκρινομένων εις τα πνευματικά αιτήματα των καιρών και προσβλεπόντων εις το αίσιον της Πατρίδος μέλλον.
Παναγιώτης Κων. Βλάχος
τ. Γεν. Επιθεωρητής
Μ. Εκπ/σεως
