Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024

ev media-logo

Γεφύρι του Μανώλη: μήπως τελικά υπάρχει λύση; Μια ανατρεπτική πρόταση διάσωσης του ιστορικού μνημείου της Ευρυτανίας

Γράφει η Μαρία Παπαϊωάννου*

Το γεφύρι του Μανώλη καταρρέει. Το γεφύρι δεν θα ξαναβγεί ποτέ από τη λίμνη, γιατί πιθανότατα θα καταρρεύσει πριν καν προλάβει να το καλύψει το νερό της. Στην κατάσταση που βρίσκεται, δεν αντέχει ούτε μια μεγάλη κατεβασιά του Αγραφιώτη.gefyri-manoli-1965

Το Γεφύρι του Μανώλη το 1965 μόλις γέμισε η λίμνη με νερό. Φωτογραφία: Κώστας Μπαλάφας από το αρχείο του Κώστα Μπουμπουρή.


Οι παραπάνω γραμμές μπορεί να μην είναι ακριβώς εισαγωγή άρθρου. Και δεν είναι.

Είναι κραυγή αγωνίας για κάτι που γίνεται μπροστά στα μάτια μας.

Και που πολύ κυνικά, μπορούμε να βάλουμε ακόμα και live κάμερα να καταγράψει την κατάρρευσή του. Τόσο κοντά βρισκόμαστε…

Κάποτε πρέπει να δούμε την αλήθεια κατάματα: Είναι αυτή που μας έδειξε το drone που πέταξε πρόσφατα πάνω από το γεφύρι και δείχνει τις τεράστιες καταστροφές που έχει υποστεί.

Και μια ακόμα πιο οδυνηρή  πραγματικότητα : ο κίνδυνος άμεσης κατάρρευσης.

Πριν δύο χρόνια, επισκέφθηκαν με πρωτοβουλία της Αντιπεριφέρειας Ευρυτανίας το σημείο, ειδικοί από το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και μηχανικοί και έγιναν και χωματουργικές εργασίες προστασίας του. Δυστυχώς, όπως εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται, όχι αρκετές για να εξασφαλίσουν τη διάσωσή του..

Είναι καιρός λοιπόν να δούμε τη μεγάλη εικόνα: έχουμε από τη μια το γεφύρι του Μανώλη, που εδώ και πενήντα ολόκληρα χρόνια καλύπτεται, μερικά ή ολικά, από τα νερά της λίμνης των Κρεμαστών για έξι τουλάχιστον μήνες το χρόνο. Έχουμε από την άλλη τη λίμνη των Κρεμαστών, έργο σημαντικό για τον εξηλεκτρισμό της Ελλάδας, που όμως για τη δημιουργία της θυσιάστηκε ένα μεγάλο κομμάτι Ευρυτανικής γης, το πιο εύφορο και το πιο παραγωγικό, αλλά και πολλά σπουδαία μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως η εκκλησία της Επισκοπής και το αμετάκλητα βυθισμένο γεφύρι της Τατάρνας.

Συνοπτικά, έχουμε δύο ασύμβατα μεταξύ τους στοιχεία: το γεφύρι και τη λίμνη. Για να σωθεί λοιπόν το γεφύρι του Μανώλη, ή παίρνουμε τη λίμνη από εκεί ή παίρνουμε το γεφύρι.

Και επειδή τη λίμνη δεν μπορούμε να την πάρουμε από εκεί, μήπως μπορούμε να πάρουμε το Γεφύρι;

Είναι τεχνικό έργο με σημαντικές δυσκολίες, αλλά σίγουρα όχι αξεπέραστες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα, ο χρόνος και το επερχόμενο Φθινόπωρο είναι σημαντικότεροι περιοριστικοί παράγοντες από τα τεχνικά ζητήματα του έργου της μετακίνησης του γεφυριού.

Είναι οπωσδήποτε και το κόστος, που δεν είναι σίγουρα αμελητέο.

Συνοψίζουμε λοιπόν την πρόταση: To γεφύρι να φύγει από τη σημερινή του θέση και να διασωθεί. Έστω και ως Μουσειακό έκθεμα.

Τι κερδίζουμε;

Τη διατήρηση του τελευταίου από τα μνημεία που χάθηκαν ανεπιστρεπτί στο βυθό της λίμνης.

Τη διατήρηση της  ιστορικής μνήμης που αυτό κουβαλάει. Από τότε που ένωνε κυριολεκτικά και μεταφορικά, τις δύο απέναντι όχθες του Αγραφιώτη. Πριν η λίμνη αλλοιώσει το γύρω τοπίο σε βαθμό που το πάλαι ποτέ στενό τμήμα  του Αγραφιώτη στο σημείο του γεφυριού, να  έχει σχεδόν τριπλασιαστεί, αναιρώντας ουσιαστικά το ρόλο του γεφυριού να συνδέει και να ενώνει, τους ανθρώπους και τους τόπους.

Και που να πάει;

Προσωρινά να φιλοξενηθεί στον προαύλιο χώρο του Μουσείου του Καρπενησίου που ετοιμάζεται.

Μέχρι που να βρεθεί το κατάλληλο σημείο για τη δημιουργία Μουσείου, κοντά στην αρχική του θέση.  Αυτό θα  δώσει ώθηση στον τουρισμό της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Ευρυτανίας, τώρα που η Ιονία Οδός έχει αλλάξει τα δεδομένα των συγκοινωνιών στη Δυτική Ελλάδα και η πρόσβαση στο σημείο είναι ευκολότερη από ποτέ.

Τρελή πρόταση; Απολύτως.  Αλλά η μόνη που μπορεί αυτή τη στιγμή να δώσει μια αμυδρή ελπίδα διάσωσης (ενδεχομένως την τελευταία...) στο γεφύρι που καταρρέει.


*Η Μαρία Παπαϊωάννου είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός – Πολεοδόμος ΕΜΠ, Γεωπόνος ΑΠΘ και Πρόεδρος του Συλλόγου Καρπενησιωτών Αθήνας.