Το μεγαλύτερο τοξωτό πέτρινο γεφύρι των Βαλκανίων, το Γεφύρι της Πλάκας στα Τζουμέρκα, γεφύρωνε επί 150 χρόνια τις δύο όχθες του Αράχθου, του πιο χειμαρρώδους ποταμού της Ελλάδας, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015, όταν κατέρρευσε στη διάρκεια θεομηνίας. Η έρευνα του ΕΜΠ έδειξε ως κύρια αιτία την ελλιπή συντήρησή του, καθώς το ένα από τα βάθρα του στεκόταν στον «αέρα».
(ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Πέτρα - πέτρα η αποκατάσταση
Το έργο της αποκατάστασής του, με απόφαση του τότε πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, ήταν ένα «στοίχημα» με πολλές τεχνικές αβεβαιότητες, που κερδήθηκε πέντε χρόνια μετά. Οι μελετητές χρειάστηκε να αποκωδικοποιήσουν τα μυστικά των πετράδων μαστόρων του 19ου αιώνα και να στήσουν ένα γεφύρι που θα φέρει το «DNA» της πρωτότυπης κατασκευής. Ελλείψει γραπτών τεκμηρίων, έβαλαν στο «μικροσκόπιο» τα συντρίμμια του γεφυριού προκειμένου να αντιγράψουν το δέσιμο τμημάτων και το μίγμα του κονιάματος, μελέτησαν παλιές φωτογραφίες, χρησιμοποίησαν ξυλοδεσιές και μεταλλικές ενισχύσεις στη δόμηση και επιστράτευσαν έμπειρους σύγχρονους ηπειρώτες μαστόρους για να φέρουν σε πέρας το εγχείρημα.
Η αποκατάστασή του που έγινε κυριολεκτικά πέτρα - πέτρα, με απόλυτη προσήλωση και πολύ μεράκι ολοκληρώθηκε στις αρχές του καλοκαιριού. Είχαν απομείνει μόνο κάποιες εργοταξιακές κατασκευές στην καμάρα, οι οποίες απομακρύνθηκαν και αυτές τις προηγούμενες μέρες ενώ ακούραστα τα συνεργεία εργάζονται για τον καθαρισμό της κοίτης του ποταμού και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Έτσι το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων και το τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη στέκει και πάλι στη θέση του, όπως παλιά.
Η ιστορία του
Το γεφύρι της Πλάκας, χτίστηκε το 1866 από τον αρχιμάστορα Μπέκα, με χορηγία του τραπεζίτη Λούλη και συνδέει τα Τζουμέρκα με τα Κατσανοχώρια και κατ' επέκταση τα Ιωάννινα με την Άρτα. Το άνοιγμα της καμάρας του είναι 40 μέτρα με ύψος 21 μέτρα και με άνοιγμα στην κορυφή 3,2 μέτρα Το 2001 είχε γίνει αποκατάσταση τμημάτων του, όμως οι ισχυρές πλημμύρες τον Φλεβάρη του 2015 είχαν ως αποτέλεσμα την κατάρρευσή του. Οι εργασίες αποκατάστασης ξεκίνησαν άμεσα και ο κλειδόλιθος του τόξου του γεφυριού, τοποθετήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019 ολοκληρώνοντας έτσι τη βασική κατασκευή.
Επίσκεψη Μητσοτάκη
Το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας, επισκέφθηκε το Σάββατο (11/7) ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έκανε λόγο για «θαύμα της πολιτιστικής κληρονομιάς» και απέδωσε τα εύσημα σε όλους όσοι συνεργάστηκαν για την ανακατασκευή του.
Ο πρωθυπουργός, μαζί με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, τον υφυπουργό Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβανιο και τον γ.γ. του υπουργείου Υποδομών Γιώργο Καραγιάννη, ενημερώθηκαν για το πώς εξελίχθηκε η πορεία ανακατασκευής του γεφυριού και τις τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν.
«Θέλω να ευχαριστήσω και να συγχαρώ», δήλωσε ο πρωθυπουργός, «όλους τους συντελεστές που κατάφεραν μέσα σε 5 χρόνια να ολοκληρώσουν αυτό το εξαιρετικά δύσκολο και απαιτητικό έργο την περιφέρεια, χωρίς την συνδρομή της οποίας το έργο αυτό δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί. Το υπουργείο Πολιτισμού, το υπουργείο Υποδομών, την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, τον προκάτοχο του κ. Καραγιάννη, τον νυν γενικό γραμματέα του υπουργείου Υποδομών, το ΕΜΠ.
Όλοι συνεργάστηκαν, τα δύο συναρμόδια υπουργεία, η Περιφέρεια, η επιστημονική μας κοινότητα, οι δήμοι, ο δήμος ο οποίος έχει το δικό του μερίδιο, για να μπορέσουμε σήμερα να απολαμβάνουμε αυτό το θαύμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
(ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
