από την έντυπη έκδοση
Προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Καρπενησίου και παρουσία αυτοδιοικητικών, υπαλλήλων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος & Ευρυτανίας και πιστών, τελέστηκε (6/8) στην Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος της Ανατολικής Φραγκίστας, η πρώτη Αρχιερατική Θεία Λειτουργία μετά τις εργασίες αναστηλώσεως που έγιναν στον ναό.
Η «Σωτήρα» των Ευρυτάνων, δίπλα από τις κατασκηνώσεις της Μητρόπολης, αποτελεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο του Κράτους. Πρόκειται για ιδιαίτερο αρχιτεκτονικά κτίσμα, στον τύπο μονόχωρου τρίκογχου με τρουλοκαμάρα και πολύπλευρη εξωτερικά κόγχη ιερού. Στα δυτικά υπάρχει καμαροσκέπαστος νάρθηκας, καλυπτόμενος με μονόριχτη σκεπή. Χρόνος κτίσης του ναού είναι, σύμφωνα με τις επικρατέστερες απόψεις, το 1725, αν και η σύσταση της μονής τοποθετείται στον 16ο αιώνα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο φιλοτεχνήθηκε το 1731, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή που μνημονεύει τους δωρητές και τον επίσκοπο Λιτζάς & Αγράφων Διoνύσιο.
Το ιστορικό των εργασιών
Οι διαδικασίες για την υλοποίηση των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης του ναού ξεκίνησαν το 2011, με μέριμνα της τότε αρμόδιας 24ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Τον Μάιο του 2015 υπογράφηκε η Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με Φορέα Υλοποίησης την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Ευρυτανίας. Στο πλαίσιο αυτής, τον Απρίλιο του 2016, ξεκίνησε η υλοποίηση του έργου «Συντήρηση-Αποκατάσταση Ι.Ν. Μεταμορφώσεως Σωτήρος στην Ανατολική Φραγκίστα, Π.Ε. Ευρυτανίας, Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας», με προϋπολογισμό 350.000 ευρώ, υπό την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος και Ευρυτανίας.
Για την ολοκλήρωση των αναστηλωτικών επεμβάσεων στο ναό ήταν αναγκαίο να προηγηθούν εργασίες συστηματικής συντήρησης των τοιχογραφιών του μνημείου, τις οποίες ανέλαβε να υλοποιήσει απολογιστικά και με αυτεπιστασία η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων Νεωτέρων Μνημείων, με το έργο «Συντήρηση των τοιχογραφιών του καθολικού της Ι. Μ. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην Ανατολική Φραγκίστα Ευρυτανίας», προϋπολογισμού 65.000 ευρώ. Η τοπική κοινωνία και ιδιαίτερα το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας των Αγίων Αποστόλων της Ανατολικής Φραγκίστας, πρόσφεραν αφειδώς φιλόξενη υποστήριξη και αρωγή σε όλη τη διάρκεια των εργασιών.
Με την ολοκλήρωση της αρχιτεκτονικής και στατικής αποκατάστασης του μνημείου και συντήρησης των τοιχογραφιών του, ο ναός καθίσταται πλέον λειτουργικός και παραδίδεται στην Ιερά Μητρόπολη Καρπενησίου και στους ενορίτες. Οι λίγες συμπληρωματικές εργασίες που απομένουν να γίνουν (ξυλόγλυπτα, λίθινα κ.ά.), καθώς και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου που δρομολογούνται στο εγγύς μέλλον, θα ολοκληρώσουν τη συνολική ανάδειξή του ως ένα από τα σπουδαιότερα μεταβυζαντινά μνημεία των Αγράφων.
(ΦΩΤΟ: Βάσω Καραγιάννη)
