Κυριακή, 19 Μαΐου 2024

ev media-logo

Γεώργιος Κονδύλης: Από τον Προυσό στα Ανάκτορα. Η ζωή και το έργο του Ευρυτάνα πολιτικού & στρατιωτικού

Ο Γεώργιος Κονδύλης γεννήθηκε το 1879 στον Προυσό Ευρυτανίας και ο πατέρας του, Θεμιστοκλής, εφοριακός υπάλληλος στον Προυσό, προορίζοντάς τον για έμπορο, τον έστειλε σε ένα μπακάλικο, αλλά εκείνος φορώντας την ποδιά και σκουπίζοντας το κατάστημα, τα πέταξε λέγοντας: "Εγώ δεν κάνω γι' αυτή τη δουλειά". Πέθανε στις 31 Ιανουαρίου του 1936.kondylis-georgios

Ο Κονδύλης έλεγε για την καταγωγή του: "Από τους Κονδυλαίους πήρα τη γνώση και από τους Κασουδαίους (το σόι της μάνας του), πήρα το πολεμικό μένος". Οι γραμματικές γνώσεις του Κονδύλη έφθαναν μέχρι το Σχολαρχείο, αλλά αυτοδίδακτος μιλούσε άνετα τη Γαλλική.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ

Το 1896 κατατάσσεται εθελοντής στον στρατό, έλαβε μέρος στην Κρητική Επανάσταση (1896-1897) και προάγεται σε Δεκανέα στο πεδίο της μάχης.

Έλαβε μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908), ως οπλαρχηγός και προάγεται σε Λοχία.

Από το 1910, που προάγεται σε Ανθυπολοχαγό, αρχίζει η ραγδαία άνοδός του στην κλίμακα της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Μετέχει στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913), ως Υπολοχαγός του 5ου Συντάγματος της 5ης Μεραρχίας του Στρατηγού Μανουσάκη, όπου διακρίθηκε και το 1914 προάγεται σε Λοχαγό "κατ' εκλογήν".

Το 1915 έλαβε μέρος στον αγώνα ανεξαρτησίας των Βορειοηπειρωτών ως εθελοντής, έδρασε στην περιοχή της Κορυτσάς και λόγω των εξαιρετικών ικανοτήτων του τοποθετήθηκε ως επιτελής Αξιωματικός στο επιτελείο της 6ης Μεραρχίας, παρότι δεν είχε φοιτήσει σε Ανώτερη Στρατιωτική Σχολή.

Θερμός υποστηρικτής του Ελ. Βενιζέλου κατά τον εθνικό διχασμό, τοποθετείται στο Γενικό Επιτελείο.

Το 1916 ως Διοικητής του φρουρίου Φαιάς Πέτρας, αναπτύσσει σθεναρή αντίσταση κατά των Γερμανοβουλγαρικών στρατευμάτων. Τον ίδιο χρόνο προάγεται "κατ' εκλογήν" σε Ταγματάρχη και συμμετέχει στο κίνημα της Θεσσαλονίκης ως Διοικητής Τάγματος του Στρατού Εθνικής Αμύνης.

Ως Διοικητής Τάγματος διακρίθηκε σε πολλές μάχες και μετά τη μάχη του Σκρα, (Μάιος 1918) λόγω της εξαιρετικής δράσεώς του προάγεται "κατ' εκλογήν" σε Αντισυνταγματάρχη και τοποθετείται Διοικητής του Συντάγματος Καλαμών.

Στα πλαίσια της Συμμαχικής Εκστρατείας στην Ουκρανία κατά των Μπολσεβίκων (1918-1919), ο Κονδύλης έλαβε μέρος ως Διοικητής Συντάγματος και προάγεται σε Συνταγματάρχη πάλι "κατ' εκλογήν". Στην περίοδο 1919-1920, μετέχει στη Μικρασιατική Εκστρατεία ως Διοικητής Συντάγματος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ

Μετά την πτώση του Ελ. Βενιζέλου στις εκλογές 1-11-1920 και την επάνοδο στο θρόνο του αυτοεξόριστου βασιλιά Κωνσταντίνου Β', αρχίζει η πολιτική του σταδιοδρομία, διώκεται από το στράτευμα και στις 20 Νοεμβρίου 1920 καταφεύγει στην υπό Συμμαχικό έλεγχο Κωνσταντινούπολη. Από εκεί αναπτύσσει έντονη αντιπολιτευτική δραστηριότητα κατά των επόμενων Κυβερνήσεων και ειδικότερα εναντίον του θρόνου, ίδρυσε με άλλους Αξιωματικούς την Εθνική Άμυνα Κωνσταντινουπόλεως και στις 14 Απριλίου 1922 εξέδωσε προς τούτο την προκήρυξη που ακολουθεί.

Μετά την τραγική κατάληξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας, επακολούθησε το κίνημα Πλαστήρα-Γονατά και η έντονη παρουσία στα διαδραματιζόμενα των Κονδύλη-Πάγκαλου.

Το 1923 τοποθετείται Διοικητής της 5ης Μεραρχίας Κρήτης, την οποία κατέστησε μία από τις αξιολογότερες δυνάμεις του Στρατού του Έβρου και έλαβε μέρος στη διάσπαση των Στενών των Δαρδανελίων.

Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης (24-7-1923) αποστρατεύτηκε, αλλά τον Οκτώβριο του 1923 επανήλθε στο στράτευμα και αυτοβούλως με κεραυνοβόλες ενέργειες κατέστειλε το κίνημα Λικιαρδοπούλου-Γαργαλίδη-Ζήρα, αρχικά στη Θεσσαλονίκη και μετά στην Αθήνα και του αποδόθηκε το προσωνύμιο "Κεραυνός".

Τον Νοέμβριο του 1923 προάγεται σε Υποστράτηγο, αλλά παραιτήθηκε και άρχισε να μετέχει ενεργότερα στην πολιτική.

Στις εκλογές της Δ' Εθνοσυνελεύσεως στις 16-12-1923 εκλέγεται βουλευτής Ροδόπης της Δημοκρατικής Ενώσεως (μετέπειτα Εργατικό Αγροτικό Κόμμα) του Αλέξ. Παπαναστασίου και στις 12-3-1924 ανέλαβε Υπουργός Στρατιωτικών, αλλά παραιτήθηκε στις 9-6-1924 και ιδρύοντας το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα επιτέθηκε δριμύτατα κατά των Κυβερνήσεων Ελ. Βενιζέλου και Γεωρ. Καφαντάρη επειδή δεν ετάσσοντο αναφανδόν υπέρ του Δημοκρατικού Πολιτεύματος.

Στις 7-10-1924 ορκίζεται Υπουργός Εσωτερικών στην Κυβέρνηση Ανδρ. Μιχαλακοπούλου και παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 1925.

Στις 21-8-1926 ανέτρεψε τη δικτατορία Πάγκαλου (που τον είχε εξορίσει για ένα διάστημα), συνέλαβε και φυλάκισε τον Πάγκαλο, ορκίζεται Πρωθυπουργός και Υπουργός Στρατιωτικών και Ναυτικών και με πρωταρχικό μέλημα την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, με πρόεδρο τον Ναύαρχο Κουντουριώτη, προκήρυξε εκλογές που έγιναν αδιάβλητες στις 7-11-1926 και στις οποίες το Κόμμα του δεν συμμετείχε. Στις 4-12-1926 κατέθεσε την εξουσία στη σχηματισθείσα Οικουμενική Κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη.

Στις εκλογές της 19-8-1928, το Κόμμα του που μετονομάστηκε σε Εθνικό Ριζοσπαστικό, εξελέγη βουλευτής Καβάλας και στις εκλογές 25-9-1932 που το Κόμμα του συνεργάστηκε με το Κόμμα των Φιλελευθέρων, έλαβε 6 έδρες και ο ίδιος εξελέγη βουλευτής Τρικάλων.

Στις 4-11-1932, το Λαϊκό Κόμμα που αναγνώρισε την Δημοκρατία, σχηματίζεται Κυβέρνηση υπό τον Π. Τσαλδάρη και ο Γ. Κονδύλης μεταπηδά στο αντιβενιζελικό στρατόπεδο και τοποθετείται Υπουργός Στρατιωτικών, όπου παρέμεινε μέχρι τις 16-1-1933, που ανετράπη η Κυβέρνηση.

Στην Κυβέρνηση Π. Τσαλδάρη που προέκυψε από τις εκλογές της 5-3-1933, ο Γ. Κονδύλης που το Κόμμα του συνέπραξε με το Λαϊκό και έλαβε 11 έδρες, τοποθετήθηκε αρχικά Υπουργός Στρατιωτικών στις 10-3-1933 και Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως στις 5-4-1933. Στο μεταξύ, τη Νύκτα 5/6-3-1933 εκδηλώθηκε κίνημα από τον Ν. Πλαστήρα (συμπολεμιστή του Κονδύλη στην Ουκρανία), που απέτυχε από επέμβαση του Κονδύλη και ο Πλαστήρας διέφυγε στο εξωτερικό.

Ο Κονδύλης ανακλήθηκε στο στράτευμα ως Αντιστράτηγος και υπήρξε κύριος συντελεστής της συντριβής του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935, που έγινε με την επιδοκιμασία του ευρισκόμενου στη Γαλλία Ελ. Βενιζέλου.

Μετά τις εκλογές της Ε' Εθνοσυνελεύσεως στις 9-6-1935, που το Κόμμα του έλαβε 33 έδρες, ο Κονδύλης επείσθη ότι το Δημοκρατικό Πολίτευμα δεν ανταποκρινόταν στα αισθήματα του Ελληνικού λαού και στις 5-7-1935 με λόγο του στο Κοινοβούλιο ετάχθη υπέρ της Βασιλείας.

Μετά από επέμβαση των Αρχηγών ΓΕΣ-ΓΕΝ-ΓΕΑ, ο Τσαλδάρης αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 10-10-1935 και ο Κονδύλης αυθημερόν σχημάτισε Κυβέρνηση, με Αντιπρόεδρο τον Ι. Θεοτόκη, κατέλυσε το Δημοκρατικό Πολίτευμα, ανακηρύχθηκε η Βασιλεία και ο ίδιος αυτοανακηρύχθηκε και ορκίζεται Αντιβασιλεύς (από τον Προυσό στα Ανάκτορα). Στις 25-11-1935, διενήργησε δημοψήφισμα και με ψήφους 97,8 % επανέφερε τον Βασιλιά Γεώργιο Β'. Όμως, διαφωνώντας με τον Βασιλιά για την αμνήστευση των πραξικοπηματιών της 1-3-35, υπέβαλε την παραίτησή του (30-11-35). Στις εκλογές της 26-1-1936, συνεργαζόμενος με τους Ι. Θεοτόκη-Ι. Ράλλη και άλλους στη Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωση, το Κόμμα του (Εθνικό Ριζοσπαστικό) έλαβε 15 έδρες, αλλά από υπερβολική προεκλογική κόπωση πέθανε στις 1-2-1936 από καρδιακή εμβολή και ήταν μόνο 57 ετών και ανύπανδρος.

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΝΔΥΛΗ

Στις 22-4-1936, σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, αναγγέλθηκε ο θάνατος του Γ. Κονδύλη με εξαιρετική αναφορά στα στρατιωτικά και πολιτικά προτερήματά του.

Ο Γ. Κονδύλης, εκτός της σπουδαίας στρατιωτικής δράσεώς του, υπήρξε και μια σύγχρονη πολιτική φυσιογνωμία. Με τη ρητορία του εχειρίζετο με θετικότητα τα θέματα και απέφευγε εκτροπές με βίαιες και αντικοινοβουλευτικές φράσεις.

Στο ενεργητικό του Γ. Κονδύλη συγκαταλέγονται τρία σημαντικά επιτεύγματα, για την εποχή εκείνη, ήτοι: Η κατάργηση της δικτατορίας Πάγκαλου, η διενέργεια αδιάβλητων εκλογών στις 7-11-1926 και η αναστήλωση του Ελληνικού θρόνου. Ήταν θαυμαστής του Μεγάλου Αλεξάνδρου και γι' αυτόν άφησε σχετικά χειρόγραφα.

Ο Κονδύλης ό,τι πέτυχε στη ζωή του το πήρε με "το σπαθί του" και όχι με πλάγια μέσα, εξομολογήθηκε δε ότι "πέρασε το Υπουργείο Στρατιωτικών πρώτη φορά, όταν έγινε Υπουργός Στρατιωτικών".

Η Στρατιωτική εξέλιξη του Ευρυτάνα Γ. Κονδύλη προκαλεί τον θαυμασμό, αφού ο Λοχίας του 1909 ανέρχεται τάχιστα και εξαντλεί τη Στρατιωτική Ιεραρχία, με κατ' επανάληψη προαγωγές "κατ’ εκλογήν" και στο πεδίο της μάχης.

Σημειωτέο ότι η προαγωγή του από Ανθυπολοχαγός έως Συνταγματάρχης  γίνεται ανά 1 ή 2 έτη και ολοκληρώθηκε μόνο μέσα σε οκτώ (8) χρόνια (1910-1918), έναντι του απαιτούμενου κανονικά υπερδιπλάσιου χρόνου (σύγχρονός του Ι. Μεταξάς 26 έτη). Η με κάποια καθυστέρηση προαγωγή του στους δύο τελευταίους Ανώτατους βαθμούς αποδίδεται στην ενασχόλησή του και με την πολιτική.

Η πολιτική του σταδιοδρομία εξελίσσεται εντυπωσιακά, δεδομένου ότι χρημάτισε Βουλευτής, Υπουργός και Πρωθυπουργός 6, 5 και 2 φορές αντίστοιχα και τελικά βρέθηκε στα Ανάκτορα το 1935, ως Αντιβασιλεύς.

Ο Κονδύλης έδωσε το "παρών" σε όλους τους αγώνες του έθνους και στις κρίσιμες καταστάσεις της εποχής του.

Ο Κονδύλης πήρε κατ' επανάληψη την εξουσία και μπορούσε να την κρατήσει, όμως πάντοτε την παράδωσε στο λαό με εκλογές. Ξεκίνησε φτωχός και κατέληξε φτωχός, αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον παρέμεινε ανόθευτο από την απολαβή οικονομικού ή άλλου οφέλους.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΟΥ Γ. ΚΟΝΔΥΛΗ

1879: Γεννιέται στον Προυσό Ευρυτανίας.

1896: Εθελοντής στο στράτευμα.

1897: Συμμετέχει στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο.

1904: Συμμετέχει στον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908).

1909: Προάγεται σε Λοχία, για τη δράση του ως οπλαρχηγού στον Μακεδ. Αγώνα.

1910: Ανθυπολοχαγός.

1912: Υπολοχαγός, μετέχει στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913).

1914: Λοχαγός.

1916: Ταγματάρχης, Διοικητής Τάγματος Σερρών.

1917: Αντισυνταγματάρχης, Διοικητής του 5ου Συντάγματος στην Ουκρανία.

1918: Συνταγματάρχης, Διοικητής Συντάγματος και Μεραρχίας Κρήτης.

1923: Υποστράτηγος, αποστρατεύεται και δρα ως πολιτικός. Βουλευτής Ροδόπης (16-12-1923).

1924: Υπουργός Στρατιωτικών στην Κυβέρνηση Παπαναστασίου.

1925: Υπουργός Εσωτερικών στην Κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου.

1926: Πρωθυπουργός, αφού ανέτρεψε τον Πάγκαλο.

1928: Βουλευτής Καβάλας, με 9 έδρες.

1932: Βουλευτής Τρικάλων (25-9-1932), με 8 έδρες και Υπουργός Στρατιωτικών.

1933: Βουλευτής Καστοριάς (5-3-1933), με 11 έδρες.

1935: Ανακαλείται ως Αντιστράτηγος και καταστέλλει το κίνημα στις 1-3-35. Με 33 έδρες (9-5-1933) Πρωθυπουργός - Αντιβασιλεύς.

1936: Με 15 έδρες (26-1-19361), έως εδώ, πεθαίνει στις 31 Ιανουαρίου 1936.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΟΝΔΥΛΗ

Ο Κονδύλης στα πλαίσια του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908), υπηρέτησε σαν δάσκαλος, σε προβληματικά χωριά της Ανατολ. Θράκης και ο Τούρκος Αστυνόμος ενός χωριού τον υποπτεύθηκε, τον κάλεσε για ανάκριση και του λέγει: "Εσύ τζάνουμ δεν μου φαίνεσαι για δάσκαλος" και ο Κονδύλης ρωτάει "πώς το κατάλαβες", εκείνος του λέγει "τα μάτια σου βγάζουν φωτιά" και ο Κονδύλης απαντά "τι να τα κάνω τα μάτια μου κυρ' Αστυνόμε, έτσι με γέννησε η μάνα μου, να τα βγάλω;".

Στην περίοδο της επιστρατεύσεως στη Χαλκιδική για τη συγκρότηση Μονάδων Εθνικής Αμύνης, ο Κονδύλης παρήλασε στη Θεσσαλονίκη ενώπιον του Ελ. Βενιζέλου, ο οποίος εντυπωσιάζεται από το παράστημα και το ύφος του Κονδύλη και ρωτά τον παριστάμενο Στρατηγό Δαγκλή "ποιος είναι αυτός ο Αξιωματικός;".

Τον Μάιο του 1918, ο Κονδύλης είναι Αντισυνταγματάρχης Διοικητής του 3ου Συντάγματος του Α'ΣΣ στην Ουκρανία, Εκεί, σε ένα πόλεμο χωρίς μέτωπο, σχεδόν καθημερινά κυκλωμένος, αντιμετωπίζει ηρωικά τις επιθέσεις του Κόκκινου Στρατού, προάγεται σε Συνταγματάρχη και τον ίδιο χρόνο, με "την ψυχή στο στόμα", επιστρέφει με το Σύνταγμά του στην Αθήνα μέσω Ρουμανίας. Φθάνοντας στην Αθήνα, έλαβε έγγραφο του ΓΕΣ για τον οικονομικό απολογισμό του Συντάγματός του και απάντησε ως εξής: Βούτηξε την παλάμη του στο μελάνι, αποτυπώνει τη μούντζα του στο έγγραφο του ΓΕΣ και το επιστρέφει με την ιδιόχειρη ένδειξη "επιστρέφεται για την λογιστική τακτοποίηση των βιβλίων σας".

Στις 14 Απριλίου 1922, εξέδωσε την εξής προκήρυξη: "Γεναίοι Στρατιώται, επαναστατήσατε κατά των Κωνσταντινιτών Αξιωματικών. Εγώ ο Συνταγματάρχης Κονδύλης θα φθάσω αμέσως από την Κωνσταντινούπολην με τον Βυζαντινόν Στρατόν εις το μέτωπον και θα εκδιώξωμεν τον Κεμάλ πέραν από την Άγκυραν.".

Ο Κονδύλης το 1923 προήχθη σε Υποστράτηγο, με πρόταση του Ν. Πλαστήρα για "να ησυχάσουν απ' αυτόν".

Τον Οκτώβριο του 1924, ο Κονδύλης ήταν υπουργός στην κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου και ο Πάγκαλος, αφού την ανέτρεψε, του εμπιστεύτηκε την ηγεσία των Δημοκρατικών Ταγμάτων. Οι φίλοι τον Πάγκαλου του έλεγαν να προσέχει τον Κονδύλη γιατί μια μέρα μπορεί "να τον δέσει". Πράγματι, τον Αύγουστο του 1926, ο Κονδύλης ανέτρεψε τον Πάγκαλο και "τον φυλάκισε".

Ο Γ. Κονδύλης, επιρρεπής στο ωραίο φύλο και ανύπανδρος στα 57 του χρόνια, ρώτησε τον γιο της αδελφής του, δικηγόρο Θεμιστοκλή Ζαφειρόπουλο: "Δεν μου λες μωρέ Θεμιστοκλή, αυτού έξω που γυρίζεις, κατάλαβες να υπάρχει έλλειψη από γαμπρούς; " και στην ερώτηση του Θεμιστοκλή "γιατί με ρωτάς μπάρμπα;", εκείνος απαντάει: "Μωρέ Θεμιστοκλή στην ηλικία που είμαι μου φέρνουν συνοικέσια για να παντρευτώ".

Στις 10 Οκτωβρίου του 1935, με τη βοήθεια των Αρχηγών των Επιτελείων (Παπάγου-Ρέπα-Οικονόμου), καταργεί την αβασίλευτη Δημοκρατία, σχηματίζει Κυβέρνηση, προκηρύσσει δημοψήφισμα για την επάνοδο του Βασιλέως, αυτοανακηρύσσεται και ορκίζεται Αντιβασιλέας.

Ο Γ. Κονδύλης ως Αντιβασιλέας, με τη μεγάλη στολή και τα παράσημά του, υποδέχθηκε στο αεροδρόμιο Χασάνι (Ελληνικό) δύο πριγκίπισσες της βασιλικής οικογένειας της Νορβηγίας και το βράδυ κάθισε ανάμεσά τους στο δείπνο που παρέθεσε προς τιμή τους στα Ανάκτορα και συνομιλούσε μαζί τους άνετα στη Γαλλική. Ήπιε κρασάκι, ήλθε στα κέφια του και κοιτάζοντας δεξιά και αριστερά τις Πριγκίπισσες, σε κάποια στιγμή στρίβοντας το μουστάκι του, ανέκραξε (βέβαια στα Ελληνικά): “Γίνεσαι ή δεν γίνεσαι απόψε Γιώργη μ' βασιλικός (βασιλόφρων)".

Οι συμπατριώτες του Κονδύλη, λόγω της φήμης του, τον επισκέπτονται στην Αθήνα για να τον συμβουλευτούν για διάφορα προβλήματά τους, ακόμη και για συνοικέσια, όπως: «Τι λες κυρ Γιώργη για τον τάδε Αξιωματικό γαμπρό για την Κούλα;». Μετά από σκέψη και θεωρώντας τον εν λόγω Αξιωματικό όχι πολύ υπολογίσιμο, στρίβοντας το μουστάκι του απαντά "Ε, για τη δουλειά που τον θέλετε, καλός είναι".

Ο Γ. Κονδύλης είπε την παροιμιώδη φράση: "Εάν ήξερα πόσο εύκολο είναι να κυβερνάς την Ελλάδα, θα το έκανα από λοχίας".

Ομολογίες στον γράφοντα ή παρουσία του

Ο χρυσοβιτσιάνος Στρατηγός Κώστας Διαλέτης αφηγήθηκε στον φίλο του Κώστα Μπίκα (πατέρα και παρουσία του γράφοντα), τα ακόλουθα:

Ο Γ. Κονδύλης ως Πρωθυπουργός το 1926, κάλεσε τον φίλο του Στρατηγό Κ. Διαλέτη και τον ρώτησε πού θα ήθελε να τοποθετηθεί και εκείνος του απάντησε: "Προσωπικά δεν θέλω τίποτα, θέλω μόνο ένα Γυμνάσιο στο Θέρμο" και η απάντηση που πήρε ήταν η άμεση ίδρυση του Γυμνασίου Θέρμου, στο οποίο εφοίτησε και ο γράφων, με Γυμνασιάρχη σε όλες τις τάξεις τον υπέροχο δάσκαλο και άνθρωπο αείμνηστο Ιωάννη Λιανό, τον "Γιάννο".

Επίσης, ο Κ. Διαλέτης εξέφρασε την πικρία του, ως αποτυχών υποψήφιος βουλευτής στην Αιτωλ/νία, ως εξής: "Τους ξεστράβωσα και με μαυρίσανε".

Ο Βλάσης Μπίκας (αδελφός του πατέρα του γράφοντα), έφεδρος Αξιωματικός και συμπολεμιστής του Γ. Κονδύλη στη Μ. Ασία, συνόδευε τον Γ. Κονδύλη σε προεκλογική του εκστρατεία το 1928 και όταν δώρισαν στον Κονδύλη ένα ύφασμα για κοστούμι, εκείνος λέει στο συνοδό του: "Βλάση, μας έδωσαν το ύφασμα, τα ραφτικά πού θα τα βρούμε;". Αυτό και μόνο αποδεικνύει τα δυσεύρετα στις ημέρες μας, τιμιότητα, αγνότητα, ανιδιοτέλεια και τα τόσα άλλα του Κονδύλη προς μίμηση.

Η εστία του Κονδύλη

Στη γενέτειρα του Κονδύλη, τον Προυσό Ευρυτανίας, υπάρχει σήμερα η οικία του και κατοικείται από τον τωρινό ιδιοκτήτη Γεώργιο Νιούσχο.

ΠΗΓΕΣ ΠΟΝΗΜΑΤΟΣ:

Εγκυκλοπαίδειες "Ήλιος" και "Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα" και Δημοσιεύματα στον τύπο, του Αντιστράτηγου ε.α. Ιωάννη Κρασσά και του δικηγόρου Χριστόδουλου Εμμ. Θεοδωρόπουλου.

Επιμέλεια Έρευνας: Χρίστος Κων. Μπίκας

Αντιστράτηγος (ΤΘ) ε.α.