«Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου θα έτριβε τα μάτια του αν αντίκριζε το ζωγραφικό έργο του Χρήστου Καγκαρά. Και η έκπληξη του θα μεταβάλλονταν σε απορία και ξεφάντωμα χαράς έπειτα, όταν θα κατάφερνε να πείσει τον εαυτό του, πως ό,τι έβλεπε, δεν ήταν έργο κάποιου ταλαντούχου ζωγράφου, αλλά φτιαγμένο από το συμπατριώτη του, το βοσκό Καγκαρά, που ζωγραφίζει από τα παιδικά του χρόνια, τοπία και αγριολούλουδα, και που σήμερα αναγνωρίζεται από ντόπιους και ξένους σαν μια από τις κρυφές εκείνες αυθεντίες της λαϊκής μας ζωγραφικής», έγραφε το 1974 ο συγγραφέας Γιώργος Σαματούρας.
Και έτσι ήταν, όπως όλοι ομολογούν: ο Χρήστος Καγκαράς, γεννημένος στη Γρανίτσα Ευρυτανίας το 1918, αποτέλεσε μια αξιοσημείωτη εικαστική παρουσία στο χώρο της λαϊκής μας τέχνης, ένας εκ των τελευταίων αυθεντικών λαϊκών ζωγράφων που άφησε με το έργο παρακαταθήκη αιώνια και σπουδαία.
Αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ανέπτυξε αντιστασιακή δράση τα χρόνια της γερμανικής Κατοχής στο Αγρίνιο ενώ εκεί έκανε τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα ως ζωγράφος. Μόλις η αντιστασιακή δράση του έγινε γνωστή και για να αποφύγει τη σύλληψη έφυγε στη Γρανίτσα. Έχει αγιογραφήσει γύρω στις 60 εκκλησίες στους νομούς της Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Οι 11 έχουν ζωγραφιστεί λαϊκά, οι υπόλοιπες έχουν ζωγραφιστεί με τη νεοβυζαντινίζουσα γραφή. Πέθανε σε ηλικία 92 ετών στη Λαμία, τον Ιούλιο του 2010.
Λίγα λόγια για τη ζωή & το έργο του
Ο Χρήστος Καγκαράς του Ηλία και της Φωτεινής, το γένος Σταμούλη, γεννήθηκε στις 15/1/1918 στη Γρανίτσα Ευρυτανίας, χωριό και των Ζαχαρία Παπαντωνίου και του Στέφανου Γρανίτσα και πέθανε στις 2/07/2010 στην Λαμία.Την ανατροφή του ανέλαβε η γιαγιά του καθώς έμεινε ορφανός πρίν ακόμη γίνει ενός έτους.
Το 1930 αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο της Γρανίτσας. Το 1932 και για 1 χρόνο υπήρξε τρόφιμος σε ορφανοτροφείο της Αθήνας. Το 1933 αναζητά την τύχη του στην Αίγυπτο. Δεν καταφέρνει να εξασφαλίσει νόμιμη διαμονή καιοι αρχές τον στέλνουν μετά από 6 μήνες πίσω στην Ελλάδα.
Μέχρι το 1940 γυρίζει από πόλη σε πόλη της Ελλάδας εργαζόμενος ως αγροτοποιμένας.
Το 1942 έδρασε στην περιοχή του Αγρινίου σαν αντιστασιακός κατά των Γερμανών. Μόλις η δράση του έγινε γνωστή και για να αποφύγει τη σύλληψη έφυγε στη Γρανίτσα. Το 1943 εντάσσεται στην ΕΠΟΝ και στο τέλος του ίδιου χρόνου κατετάγη στον ΕΛΑΣ, στο Σύνταγμα του Ζούλα. Το 1944 τραυματίζεται στο Βάλτο σε συγκρούσεις μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ και νοσηλεύεται στο νοσοκομείο του Αγρινίου.
Επιστρέφει στη Γρανίτσα διωγμένος από τις «εθνικές οργανώσεις» εξαιτίας της συμμετοχής του στον ΕΛΑΣ και το 1947 προσχωρεί στο «Δημοκρατικό Στρατό».
Συλλαμβάνεται στις 28 Μάρτη 1949. Δεν εκτελείται επί τόπου χάρη στην επέμβαση ταγματάρχη του κυβερνητικού στρατού τροφίμου επίσης του ορφανοτροφείου όπου είχε φιλοξενηθεί ο Καγκαράς το 1932. Αρχικά φυλακίζεται στο Μεσολόγγι. Τον μεταφέρουν σε διάφορες φυλακές: Αγρίνιο, Λευκάδα, Άμφισσα, Λαμία. Αποφυλακίζεται το 1952.
Το 1953 ανοίγει στο Αγρίνιο ένα μικρό ατελιέ και ζει κάνοντας προσωπογραφίες. Το 1954 γυρίζει και πάλι στη Γρανίτσα. Το 1955 νυμφεύεται την Αγελλική Καγκαρά το γένος Μανιάτη με την οποία θα αποκτήσει 9 παιδιά.
Από το 1954 έως το 1966 ασχολείται κυρίως με την αγιογραφία. Την περίοδο αυτή μαθήτευσε για ενάμιση χρόνο στο Άγιο Όρος, στη Μονή του Αγίου Διονυσίου, στο τμήμα ζωγραφικής.
Το 1966 γνωρίζεται από καλή σύμπτωση με τον αρχιτέκτονα Πάνο Τζελέπη, τον Κριστιάν Ζερβός, Ελληνογάλλο τεχνοκριτικό, εκδότη και γκαλερίστα στο Παρίσι για 50 χρόνια και τον Χρήστο Θεοδωρόπουλο. Το 1970 μέσω του Τζελέπη γνωρίζεται με τον Κώστα Σταυρόπουλο, τεχνοκριτικό.
Το 1967 εγκαθίσταται μόνιμα στη Λαμία όπου και έφυγε από τη ζωή.
Δούλευε ακατάπαυστα με ιερό ευδαιμονισμό έως και τα 87 του χρόνια.
Μετρώντας κατά προσέγγιση τον αριθμό των έργων του μπορούμε να πούμε ότι πλησιάζουν τα 5000 με 7000.
Έχει αγιογραφήσει γύρω στις 60 εκκλησίες στους νομούς της Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Στο εργαστήριο του έχουν παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής εκτός από τους γιους του ζωγράφους Νίκο και Βασίλη Καγκαρά και πλήθος άλλοι καλλιτέχνες.
(Με στοιχεία από τα παιδιά του, Νίκο Καγκαρά και Ευαγγελία Καγκαρά)
