Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024

ev media-logo

Σήμερα (19/11) η Παγκόσμια Ημέρα κατά της κακοποίησης των παιδιών. Διαβάστε άρθρο του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Καρπενησίου

Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην υγεία και στην ελεύθερη από βία ζωή. Παρόλα αυτά, κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά ανά τον κόσμο γίνονται θύματα ή μάρτυρες σωματικής, σεξουαλικής και συναισθηματικής βίας. Η παιδική κακοποίηση είναι ένα τεράστιο παγκόσμιο πρόβλημα με πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην ευημερία, στην ανάπτυξη, στη σωματική και ψυχική υγεία των θυμάτων σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, καθώς και με γενικότερο αντίκτυπο στην κοινωνία.

paidiki-kakopoihsh1

Η παιδική κακοποίηση ορίζεται ως όλες οι μορφές σωματικής, συναισθηματικής, σεξουαλικής κακοποίησης, παραμέλησης ή αμελούς διαπαιδαγώγησης ή εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης, που γίνονται στα πλαίσια κάποιας σχέσης ευθύνης , εμπιστοσύνης ή δύναμης με το παιδί, με αποτέλεσμα την πραγματική ή δυνητική βλάβη στην υγεία του παιδιού, στην επιβίωση, στην ανάπτυξη ή στην αξιοπρέπεια του. Μπορεί να εμφανίζεται σε πολλά και διαφορετικά πλαίσια. Οι δράστες της παιδικής κακοποίησης μπορεί να είναι γονείς ή άλλα μέλη της οικογένειας, φροντιστές, φίλοι, γνωστοί, άγνωστοι, άτομα σε θέσεις ισχύος (καθηγητές, στρατιώτες, αστυνομικοί και κληρικοί), εργοδότες, εργαζόμενοι στις υπηρεσίες υγείας, άλλα παιδιά).

Όπως ανέφερε, η Παγκόσμια έκθεση σχετικά με τη βία και την υγεία και η Διαβούλευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Πρόληψη της Παιδικής Κακοποίησης (WHO Consultation on Child Prevention, 1999), διακρίνονται τέσσερις τύποι κακοποίησης παιδιών: σωματική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση , παραμέληση.

Η σωματική κακοποίηση

Σωματική κακοποίηση παιδιού έχει οριστεί ως η σκόπιμη χρήση σωματικής βίας κατά του παιδιού. Αυτή περιλαμβάνει χτύπημα, ξυλοδαρμό, κλωτσιές, ταρακούνημα, δάγκωμα, στραγγαλισμό, τράβηγμα μαλλιών κάψιμο, δηλητηρίαση και πρόκληση ασφυξίας. Κάθε τραυματισμός θεωρείται κακοποίηση ανεξάρτητα από το εάν υπήρχε σκοπός να πληγωθεί το παιδί. Μεγάλο μέρος της σωματικής βίας σε βάρος των παιδιών επιβάλλεται μέσω της τιμωρίας και λαμβάνει χώρα στο σπίτι.

Η σεξουαλική κακοποίηση

Σεξουαλική κακοποίηση θεωρείται η συμμετοχή ή η έκθεση παιδιών και εφήβων σε πράξεις με σεξουαλικό περιεχόμενο υποκινούμενες από ενήλικα, συνήθως, που έχει σχέση φροντίδας ή οικειότητας µε το παιδί, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη σεξουαλική διέγερση ή/και ικανοποίηση του ενήλικα. Χαρακτηριστικά του φαινομένου είναι η ανηλικιότητα του παιδιού, η σχέση εξάρτησης ή επιστημοσύνης μεταξύ δράστη και θύµατος, η έλλειψη συνειδητής κατανόησης της έννοιας και του περιεχομένου της πράξης αυτής, άρα και η έλλειψη συνειδητής συναίνεσης του παιδιού. Η σεξουαλική παραβίαση εμπεριέχει διάφορες µορφές µε ή χωρίς επαφή, από την έκθεση σε επίδειξη, τις θωπείες και τις ασελγείς πράξεις µέχρι το βιασµό και την αιµοµιξία. Η παιδική πορνογραφία και η πορνεία δεν είναι παρά οι εμπορευματικές πλευρές αυτού του ζητήματος, οι οποίες αναφέρονται µε τον όρο "σεξουαλική εκμετάλλευση".

 Η συναισθηματική & ψυχολογική κακοποίηση

Η συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση περιλαμβάνει, τόσο μεμονωμένα περιστατικά, όσο και ένα σταθερό μοτίβο ανικανότητας από την πλευρά του γονέα ή φροντιστή να παράσχει ένα κατάλληλο και υποστηρικτικό περιβάλλον για την ανάπτυξη του και περιλαμβάνει πράξεις και συμπεριφορές οι οποίες περιέχουν απόρριψη, εκφοβισµό, αποµόνωση, εκμετάλλευση, υποτίμηση, συναισθητική απροσφορότητα όπως και κοινωνικά αποκλίνουσες πράξεις. Οι πράξεις αυτής της κατηγορίας, έχουν υψηλή πιθανότητα να βλάψουν τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού, καθώς και τη σωματική, ψυχική, πνευματική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη του. Παραδείγματα συναισθηματικής κακοποίησης αποτελούν: Οι τσιρίδες και οι φωνές, η συνεχής κριτική («είσαι ηλίθιος, κακό παιδί, άχρηστος» κλπ), η σύγκριση του παιδιού με άλλα παιδιά, εις βάρος του «δεν αξίζεις τίποτε», «ο τάδε πήρε καλύτερους βαθμούς» κλπ, η δημιουργία ενοχών «θα με πεθάνεις», «εσύ φταις για όλα», οι απειλές εγκατάλειψης ή βίας «θα φύγω και θα σε παρατήσω», «θα σε κλείσω σε   ίδρυμα», «θα σε σπάσω στο ξύλο», η ταπείνωση του παιδιού «τι ήθελα και γέννησα ένα παιδί σαν και σένα», η απόρριψη και η μη εκδήλωση αγάπης, στοργής, υποστήριξης, ή καθοδήγησης, οι ακραίες μορφές τιμωρίας π.χ. στέρηση φαγητού, νερού, κλείδωμα σε σκοτεινούς χώρους, κλπ.

Η συναισθηματική κακοποίηση είναι συχνά δύσκολο να αποδειχθεί και γι’ αυτό είναι δύσκολη και η παρέμβαση. Η συναισθηματική κακοποίηση είναι σχεδόν πάντα παρούσα όταν έχουν διαπιστωθεί και άλλες μορφές.

Η παραμέληση

Ως παραµέληση θεωρείται το φαινόμενο σύµφωνα µε το οποίο η διατροφή, η ιατρική φροντίδα, η ένδυση, η στέγαση, η σχολική φοίτηση ή η παρακολούθηση που παρέχεται στο παιδί είναι έντονα ανεπαρκής ή ακατάλληλη, σε βαθµό τέτοιο ώστε να παραβλέπεται ή να τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η υγεία και η ανάπτυξή του.

Μπορεί να είναι: -Φυσική στέρηση επαρκούς τροφής, ρουχισμού, καταφυγίου, επίβλεψης ή ιατρικής φροντίδας, η οποία μπορεί να οφείλεται σε οικονομική ανέχεια ή να μην υπάρχει προφανές οικονομικό πρόβλημα. Η δεύτερη περίπτωση αποτελεί σαφή παραμέληση, -Ιατρική αδυναμία παροχής απαραίτητης φροντίδας για τη σωματική και την ψυχική υγεία, -Εκπαιδευτική αδυναμία παροχής εκπαίδευσης / μόρφωσης ή κάλυψης ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, -Συναισθηματική  αδιαφορία για τις συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού όπως η αγάπη, η ασφάλεια και το αίσθημα αξίας, αδυναμία παροχής ψυχολογικής φροντίδας.

Οι παραπάνω καταστάσεις δε σημαίνουν πάντα ότι ένα παιδί κακοποιείται ή παραμελείται. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πολιτιστικές αξίες, οι κρατούσες συνθήκες φροντίδας και η φτώχεια μπορεί να συμβάλλουν και να υποδεικνύουν ότι η οικογένεια χρειάζεται πληροφόρηση ή υποστήριξη. Εάν όμως η οικογένεια δεν καταφέρει να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες και τη βοήθεια και η ασφάλεια ή υγεία του παιδιού βρίσκονται σε κίνδυνο, μπορεί να είναι απαραίτητη η παρέμβαση των αρχών

Χρήσιμες συνδέσεις: 1. Συνήγορος του παιδιού: http://www.0-18.gr/ 2. Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης: Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας «1107» http://www.ekka.org.gr/EKKA!show.action?type=1107 3. Μαζί για το Παιδί: Πανελλαδική «Γραμμή 115 25»  http://mazigiatopaidi.gr/e/categories/static-pages/contents/115-25-together-for-children-helpline 4. Χαμόγελο του παιδιού: http://www.hamogelo.gr/

 

Η Διεπιστημονική Ομάδα

του Κέντρου Ψυχικής

Υγείας Καρπενησίου