Τετάρτη, 29 Μαρτίου 2023

ev media-logo

Τέτοιες μέρες πριν 76 χρόνια οι Γερμανοί πυρπολούν τα 1.000 σπίτια του Καρπενησιού και εκτελούν άμαχους πολίτες

Εβδομήντα πέντε (76) χρόνια συμπληρώνονται από την καταστροφή του Καρπενησίου, στις 9-13 Αυγούστου 1944, από τους Γερμανούς. Άμαχοι εκτελέστηκαν και η πόλη ισοπεδώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά, αφού οι καταστροφές και οι λεηλασίες χαρακτηρίστηκαν από πρωτοφανές μένος.karpenisi-nazi-1944

Η Ευρυτανία, εξάλλου, θεωρούνταν σύμφωνα με γερμανικούς επιτελικούς κύκλους «το προγεφύρωμα του μπολσεβικισμού στην Ελλάδα» με δεδομένο ότι εκεί ήδρευε η κυβέρνηση του βουνού (η 13η μεραρχία στο Καρπενήσι, η ΠΕΕΑ στη Βίνιανη, το Εθνικό Συμβούλιο στις Κορυσχάδες και το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ στο Κερασοχώρι).

Για το ολοκαύτωμα του ’44, ο Γιάννης Οικονομίδης γράφει:

«Τον Αύγουστο του 1944, ο σοβιετικός στρατός προέλαυνε νικηφόρα στα Βαλκάνια και καθώς ο κίνδυνος εγκλωβισμού των γερμανικών μεραρχιών στην Ελλάδα καθίστατο πλέον ορατός, η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων προς βορρά ήταν απλά θέμα χρόνου.

Προκειμένου λοιπόν να διατηρήσει τον οδικό και σιδηροδρομικό άξονα Αθηνών-Θεσσαλονίκης ανοιχτό και ασφαλή, το γερμανικό επιτελείο επεξεργάστηκε τον Αύγουστο μια ευρεία εκκαθαριστική επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Kreuzotter» («Έχιδνα»), με στόχο τον κεντρικό ορεινό όγκο της Ρούμελης.

Σύμφωνα με το σχέδιο, οι δύο βασικοί άξονες προέλασης των Γερμανών από Λαμία και Αγρίνιο θα συνέκλιναν εντός 4-5 ημερών στο Καρπενήσι και από εκεί θα προωθούνταν βόρεια προς Βίνιανη-Κερασοχώρι-Άγραφα, στην καρδιά της ελεύθερης ορεινής Ελλάδας. Παράλληλα οι δυνάμεις από την Άμφισσα θα εκκαθάριζαν τον ορεινό όγκο Γκιώνας-Βαρδουσίων ενισχύοντας τη συνολική επιχείρηση από το νότο.

Οι Γερμανοί εισήλθαν στις 9 Αυγούστου 1944 στο Καρπενήσι και έως τις 13 Αυγούστου προέβησαν σε καταστροφές, λεηλασίες και εκτελέσεις αμάχων.

«Από τα χίλια περίπου σπίτια και άλλα κτίρια που είχαν απομείνει μετά την προηγούμενη επιδρομή του Νοεμβρίου 1943, μόνον οκτώ (8)! διεσώθησαν. Όλα τα άλλα κάηκαν ή ανατινάχθηκαν. Επί τέσσαρες ημέρες (10-13 Αυγούστου του 1944) ειδικά συνεργεία τους έκαιγαν κι’ ανατίναζαν τα κτίρια κι’ ερευνούσαν για ν’ αρπάζουν ή να καταστρέφουν, παν ό,τι είχε κρυβή σε λάκκους ή σε άλλες κρύπτες. Με μια λέξι το Καρπενήσι μεταβλήθηκε σε μια αληθινή Πομπηΐα. Όσοι των κατοίκων δεν μπόρεσαν να φύγουν ή ενόμισαν ότι δεν έπρεπε να εγκαταλείψουν τα σπίτια των, βρήκαν οικτρό θάνατο».

Μεταξύ των άλλων σπιτιών και κτιρίων κατέστρεψαν και το κόσμημα της πόλης: το κτήριο του Γυμνασίου Καρπενησίου. Ακολούθως έκαναν επιχειρήσεις και σε πολλά χωριά της περιοχής με τις ίδιες ολέθριες συνέπειες: εκτελέσεις πολιτών, καταστροφές, πυρπολήσεις, λεηλασίες.

Στις 16 Αυγούστου 1944 οι Γερμανοί επέδραμαν και κατέστρεψαν το Μοναστήρι του Προυσού».