Τις προάλλες ο Δήμος Αγράφων είχε στη Βαλαώρα μια πολύ ωραία εκδήλωση που απευθυνόταν στους κτηνοτρόφους. Το κύριο θέμα της ήταν ότι μετά την επόμενη πενταετία οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις θα σταματήσουν. Και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό για τους κτηνοτρόφους της περιοχής μας, οι οποίοι ουσιαστικά επιβιώνουν με αυτές τις επιδοτήσεις. Σημαίνει οικονομικό μαρασμό και εξαθλίωση.
Σήμερα από τα 60 χιλιάδες περίπου αιγοπρόβατα που εκτρέφονται στην Ευρυτανία, τα 50.000 βρίσκονται στην περιοχή του Δήμου Αγράφων. Είναι η τελευταία γραμμή άμυνας που απέμεινε στα χωριά της Δυτικής Ευρυτανίας και η διοργάνωση ενός τέτοιου σεμιναρίου ήταν σχεδόν απαραίτητη. Έτσι, οι άνθρωποι που ήρθαν και μίλησαν πρόσφεραν και μια κάποια ελπίδα.
Είπαν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξακολουθήσει να επιδοτεί τα ζώα, εάν οι παραγωγοί ενωθούν σε ομάδες αποτελούμενες από είκοσι τουλάχιστον ατομικές επιχειρήσεις έτσι ώστε ο συνολικός τους τζίρος να ξεπεράσει τις 250.000 ευρώ. Στις περιπτώσεις αυτές μάλιστα το ελληνικό κράτος θα ρίξει τον φόρο στο 10%, από 20%-30% που ισχύει για τις ατομικές επιχειρήσεις. Χώρια που λόγω οικονομίας κλίμακος θα μπορούν να προμηθεύονται μαζικά φτηνότερες τις ζωοτροφές, θα μπορούν να πληρώνουν κτηνίατρο, λογιστή και διαχειριστή.
Για έναν δάσκαλο που κάθεται στο γραφείο του, αρθρογραφεί στα Ευρυτανικά Νέα και βρίσκει πληροφορίες μέσα από το διαδίκτυο, όλα αυτά ακούστηκαν εξαιρετικά ελπιδοφόρα. Το ίδιο και για τους καθηγητές που μίλησαν, οι οποίοι ήρθαν στον τόπο μας, θαύμασαν το τοπίο, εξεπλάγησαν από την καθαρότητα του περιβάλλοντος, έφαγαν τις πίτες τους και απήλθαν έμπλεοι βεβαιότητας ότι προσέφεραν τα μέγιστα στην προοπτική της αναπτυξιακής πορείας της Ευρυτανίας, για να μην πω της Ελλάδας γενικότερα.
Δεν είδα όμως παρόμοια αισιοδοξία στα μάτια των ίδιων των κτηνοτρόφων που προσήλθαν αθρόοι για να ακούσουν και να πιαστούν από τα λεγόμενα όπως ο πνιγμένος πιάνεται από τη σανίδα στο πέλαγος. Η δυσπιστία περίσσευε και οι πικροί ψίθυροι μιας υποβόσκουσας χλεύης αυξάνονταν όταν παρουσιάζονταν στο βήμα θεωρητικά ζητήματα.
Σεμινάρια και εκδηλώσεις αυτού του είδους δεν γίνονται για πρώτη φορά. Είτε με αριστερές είτε με δεξιές κυβερνήσεις οι προτάσεις για συνεργασία και συνεταιριστική δράση είναι το ζητούμενο εδώ και δεκαετίες. Οι κτηνοτρόφοι μας όμως είναι σχεδόν όλοι πάνω από 50 χρονών. Μιλάμε για ένα γερασμένο δυναμικό που δεν έχει προοπτικές ανανέωσης καθώς τα παιδιά τους δεν βλέπουν την ώρα να τελειώσουν το σχολείο και να φύγουν από το χωριό. Ζήτημα είναι αν υπάρχουν 5-6 παραγωγοί κάτω των 30 που να θέλουν να μείνουν κι αν θέλουν δεν βρίσκουν γυναίκα να παντρευτούν – κι αν βρουν, δεν θα έχουν σχολείο να στείλουν τα παιδιά τους.
Για όλους όσους έρχονται ως ουρανοκατέβατοι επαΐοντες θεωρείται αυτονόητο ότι οι κινήσεις για τη συγκρότηση των συνεταιρισμών θα γίνουν από τους ίδιους τους παραγωγούς. Δεν μπορείς όμως να μάθεις καινούρια κόλπα σε γέρικους σκύλους, που λένε και οι Αμερικάνοι. Εδώ οι κτηνοτρόφοι στα χωριά δεν «μαρτυρούν» ο ένας στον άλλο πόσα κιλά γάλα άρμεξαν, θα ενδιαφερθούν από μόνοι τους να δεσμευτούν ότι θα πουλήσουν την παραγωγή τους στον ίδιο αγοραστή, ακόμα κι αν βρουν καλύτερη τιμή οι ίδιοι σε άλλον;
Η κίνηση για την συνένωση των δυνάμεων πρέπει να γίνει συγκροτημένα και κεντρικά. Δηλαδή πρέπει κάποιος (μια διεύθυνση της Περιφέρειας ή του Δήμου, αν θέλουμε το αριστερό πρότυπο ή ένας ιδιώτης με γνώσεις στο ζήτημα, αν είμαστε υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας) να πάει στα χωριά, να πιάσει έναν-έναν τους παραγωγούς και να τους πει: Ελάτε εδώ Μήτσο, Κώστα, Λάμπρο… Φτιάξτε μια εταιρεία. Εγώ θα σας βγάλω το ΑΦΜ, εγώ θα σας βρω αγοραστές, εγώ θα βρω προμηθευτές. Εσείς θα δουλεύετε, θα αρμέγετε, θα σφάζετε κι εγώ θα πουλάω…
Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Σκεφτείτε ότι σήμερα διάφοροι άνθρωποι πάνε στις σχετικές υπηρεσίες και ρωτάνε: «Υπάρχει καμιά επιδότηση;». Αυτό είναι το άκρο άωτο της ασχετοσύνης, λες και οι επιδοτήσεις τους δίνονται για να βγάλουν τη χρονιά και κάποιος τους τις χρωστάει. Χώρια που οι γραμματικές γνώσεις πολλών από αυτούς δεν επαρκούν για να ξεκινήσουν το εγχείρημα.
Δεν λέει κανείς ότι ο Δήμαρχος έκανε άσχημα που διοργάνωσε το Σεμινάριο. Ούτε αμφισβητούνται οι προθέσεις του. Ίσα-ίσα δημιουργήθηκε διάλογος ακούστηκαν κάποια πράγματα, κάτι μπορεί να βγει. Η Ευρυτανία όμως χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση. Ευέλικτη. Χρειάζεται ταυτόχρονα και μέτρα ενίσχυσης του τουριστικού προϊόντος και μέτρα ενίσχυσης της κτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας.
Εξαιρετική η κίνηση της Περιφέρειας να εντάξει στα ΠΟΠ το τσαλαφούτι και το μέλι, όμως δεν φτάνει. Χρειάζεται αμεσότερη αντιμετώπιση των οξυμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί σήμερα. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν σφαγεία στον Δήμο Αγράφων και να πληρώνουν οι άνθρωποι μια περιουσία για να μεταφέρουν τα σφάγια στην Αιτωλοακαρνανία καταντώντας να εισπράττουν λιγότερα από 3,50 ευρώ το κιλό. Ένα κινητό σφαγείο θα μπορούσε να εξυπηρετήσει κάλλιστα τους πάντες. Δεν γίνεται να μην υπάρχουν ένας-δυο ψυκτικοί θάλαμοι για να διατηρείται το γάλα προκειμένου να συλλέγεται και να πωλείται όπως πρέπει.
Βέβαια όλα αυτά θέλουν λεφτά και τα λεφτά ως γνωστόν είναι δυσεύρετα για τους Δήμους και την τοπική αυτοδιοίκηση. Μήπως όμως οι Δήμοι και η τοπική αυτοδιοίκηση αντί να ξιφουλκούν ενάντια στις ανεμογεννήτριες και να δίνουν αγώνες που δεν πρόκειται να κερδίσουν σε κανένα δικαστήριο, φρόντιζαν να τις εκμεταλλευτούν και να αποκτήσουν μια μόνιμη πρόσοδο από αυτές;
Λέμε τώρα…
