Ένα από τα είδη που τέτοια εποχή ευδοκιμεί στο Βελούχι (και άλλα βουνά) είναι ο «κρόκος του Βελουχιού» (λατ. Crocus veluchensis). Ονομάστηκε έτσι, διότι περιγράφηκε για πρώτη φορά ως είδος από τον Γουίλιαμ Χέρμπερτ (William Herbert), το 1845, στο Βελούχι.
Πληθυσμοί κρόκου στο Βελούχι, στα μέσα Μαΐου 2020
Πρόκειται για ένα όμορφο ανθοφόρο φυτό σε αποχρώσεις από σκούρο μοβ μέχρι ανοιχτό λιλά, που προτιμά μέρη προσήλια, ανοικτά λιβάδια και αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες. Γι’ αυτό, κάθε άνοιξη, όπως θα διαπιστώσει κανείς αυτές τις ημέρες, με μια απλή βόλτα στο Βελούχι, συναντάται να ξεπροβάλλει μέσα από το χιονισμένο τοπίο. Σε σημεία (κυρίως) όπου υπάρχει ακόμα χιόνι, θα θαυμάσει κανείς μοβ… «χαλιά» να αναπτύσσονται και να δίνουν ένα ξεχωριστό χρώμα στο τοπίο.
Για τον Crocus veluchensis, οι πηγές αναφέρουν: «Ο κρόκος του Βελουχιού είναι βολβώδης χοανοειδής πόα. Φέρει άνθη λιλά-μπλε έως σκούρα μοβ ύψους 10 εκ., μερικές φορές με σκούρες άκρες. Λαιμός απαλός λιλά ή λευκός, φύλλα 2-4, που αναπτύσσονται γύρω από το σωλήνα του περιγονίου. Ανθήρες με τρία στίγματα ακέραια, πεπλατυσμένα σε χρώματα κίτρινο και πορτοκαλί, που διαιρούνται και επεκτείνονται κοντά στην κορυφή. Ο βολβός του περιβάλλεται από νηματώδεις ή δικτυωτούς χιτώνες. Ανθίζει την άνοιξη, τους μήνες Μάιο-Ιούλιο».
Συνιστά, επίσης, είδος ενδημικό της Νότιας Βαλκανικής Χερσονήσου, με εξάπλωση βορείως των συνόρων της χώρας μας από την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία μέχρι την Βουλγαρία. Στην Ελλάδα, ευδοκιμεί στα βουνά της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, νότια μέχρι τον Παρνασσό. Απαντά σε φυλλοβόλα δάση οξιάς και κωνοφόρων και ανοιχτά αλπικά λιβάδια, στα 950-2600 μέτρα. Είναι ευρέως κοινό στην Ελλάδα και θεωρείται είδος Χαμηλού Κινδύνου.
Με στοιχεία από wikipedia.gr, votaniki.gr, greekflora.gr
