Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024

ev media-logo

Χαμένες βεβαιότητες (i. Το σκηνικό)

Θα σταματήσει ποτέ ο κόσμος να παίζει στο χρηματιστήριο, να διασκεδάζει, να καταναλώνει ακόρεστα ακριβά ρούχα, αυτοκίνητα, αρώματα, κινητά; Θα σταματήσουν ποτέ οι γονείς να πληρώνουν για να σπουδάσουν τα παιδιά τους; Θα σταματήσει ποτέ ο κόσμος να πηγαίνει διακοπές, να χρησιμοποιεί πετρέλαιο για να ζεσταθεί; Θα σταματήσει ποτέ το Δημόσιο να απορροφά τον κάθε τεμπέλη, «κατατρεγμένο», μέτριο, ανίκανο και ανεύθυνο και μάλιστα να τον ακριβοπληρώνει;

Λίγους μήνες πριν, αν κάποιος απαντούσε «ναι, όλα αυτά σύντομα θα σταματήσουν», θα τον θεωρούσαν τρελό, απαισιόδοξο, δραματικό. Αν απλώς αδιαφορούσαν γι αυτόν, θα ήταν εξαιρετικά τυχερός. Το πιθανότερο θα ήταν να τον πάρουν με τις πέτρες και τα ξύλα ή με ό,τι τέλος πάντων είχε εύκαιρο ο καθένας. Θα τον λοιδορούσαν μέχρι εξευτελισμού. Με απλά λόγια ελάχιστοι θα τον έπαιρναν στα σοβαρά. Οι περισσότεροι ήταν, μέχρι και λίγους μήνες πριν, έτοιμοι να σκοτώσουν τον αγγελιαφόρο.

Κι όμως, αποδείχτηκε ότι αυτοί οι αγγελιαφόροι ήταν οι μόνοι σοβαροί. Ούτε απαισιόδοξοι ούτε δραματικοί. Απλώς σοβαροί. Θέσεις, που λίγο πριν δήλωναν με απόλυτο τρόπο τη σιγουριά ότι ο κόσμος που ζούσαμε δε θα άλλαζε ποτέ, αποδείχτηκαν ανυπόστατες. Οι περισσότεροι τα πήγαν πολύ χάλια στις προβλέψεις τους. Φταίει ότι το κληρονομικό χάρισμα δίνεται σε λίγους. Μέχρι «χθες» παρόμοιες αντιλήψεις αποτελούσαν βεβαιότητες. Σήμερα αποτελούν απλώς... παρελθόν. Ο κόσμος σταμάτησε να παίζει στο χρηματιστήριο, να διασκεδάζει, να υπερκαταναλώνει, να πηγαίνει διακοπές. Ακόμα και οι σπουδές των παιδιών έπαψαν να αποτελούν βεβαιότητα. Το πετρέλαιο αποτελεί είδος πολυτελείας και το Δημόσιο κλείνει τις πύλες των διορισμών ενώ ήδη ανοίγει κάποιες άλλες δείχνοντας την έξοδο σε κάποιους.

 Έκπληξη! Βασικά δεδομένα του κόσμου που γνωρίζαμε εξαφανίστηκαν. Αρκετά ακόμα θα χαθούν. Ζήσαμε ένα παραμύθι. Μακρινό πλέον. Πιστέψαμε σε θεούς που δεν υπάρχουν πια. Η αίσθηση της αισιοδοξίας έχει δώσει τη θέση της στη μιζέρια, την απαισιοδοξία, την κατάθλιψη. Τις μέρες χαράς διαδέχτηκαν μέρες λύπης. Σκωτσέζικο ντους! Κάτι δεν πήγε καλά. Φανήκαμε αδύναμοι να εκτιμήσουμε σωστά τις καταστάσεις. {div float:right}{module Google (Τετράγωνο 300χ250 κειμενο)}{/div}

Και τώρα αποδεικνύεται ότι οι λίγοι είχαν δίκιο ενώ οι πολλοί βρίσκονταν σε πλάνη. Γι αυτούς είναι αργά. Ο κόσμος που χάθηκε δε θα επανέλθει. Όσα μνημόνια κι αν υπογραφούν, όσα μέτρα λιτότητας κι αν ληφθούν δε θα καταφέρουν να αναστήσουν τα δεδομένα του πρόσφατου παρελθόντος. Όσοι περιμένουν ότι οι θυσίες θα μας ξαναδώσουν την ευφορία και την αφθονία που χάσαμε, μάλλον θα διαψευστούν για μια ακόμα φορά.

Ωραία (δηλαδή, όχι και τόσο ωραία) αλλά η ζωή δε σταματάει εδώ (αυτό, αναμφισβήτητα, είναι ωραίο). Ο κόσμος που ζήσαμε πέθανε (Σνιφ!) κι εμείς τον κλάψαμε αρκετά (Κλαψ!), τα δάκρυα στέρεψαν (Λυγμ!). Είναι καιρός να αφήσουμε την κλάψα και να στρωθούμε στη δουλειά. Αν κάτι θετικό μπορεί να προκύψει από τη σημερινή κατάσταση, αυτό δεν είναι παρά η διδασκαλία από τα λάθη και τις αβλεψίες που μας οδήγησαν εδώ. Κι αυτά δεν ήταν λίγα. Η αυτοκριτική να περάσει πρώτη. Αμέσως μετά να δώσει τη θέση της στην κριτική. Το αντίθετο είναι λάθος. Γιατί όταν κάποιος επιθυμεί σπατάλες χωρίς μέτρο αλλά δουλειά με μέτρο, πρέπει να την κάνει την αυτοκριτική του. Δεν μπορεί απλώς να αναζητά, εν είδη Σέρλοκ Χολμς, ενόχους για την κατάντια του.

Ναι, να ρίξουμε τα περισσότερα βάρη στους πολιτικούς αλλά να σκεφτούμε και ποιος τους έδωσε την εξουσία και την άνεση να κάνουν τόσα λάθη; Εννοείται ότι όλοι δεν έχουν το ίδιο μερίδιο ευθύνης για την κρίση. Εννοείται ότι οι πολιτικοί έχουν το (κατά πολύ) μεγαλύτερο. Γιατί ο πολιτικός, όπως και ο γονιός ή ο δάσκαλος υπάρχει για να δείχνει το δύσκολο δρόμο της αρετής και της ευημερίας κι όχι τον εύκολο της κακίας και της καταστροφής.

Οι πολίτες είναι σαν τα παιδιά. Η έλλειψη Τάξης και Μέτρου από την εξουσία, η ασυδοσία και η αυθαιρεσία των πολιτικών δεν τους κάνει καλύτερους. Τους κάνει -όπως περίτρανα αποδείχτηκε- ασυνείδητους και οκνηρούς. Απλώς θα χρειαστεί να προσέξουμε λίγο παραπάνω τις επιλογές μας την επόμενη φορά. Εκείνοι που έβλεπαν τις εκλογές από τον καναπέ, είναι καιρός να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Μάλλον οι «άλλοι» που αποφάσιζαν γι αυτούς, δεν το έκαναν και πολύ σωστά…

Το παλιό σκηνικό ξεστήθηκε με πολύ βίαιο κι εντελώς απρόσμενο τρόπο. Ένα καινούριο ετοιμάζεται να στηθεί, για να υποδεχτεί μια παράσταση καινούρια, τελείως διαφορετική από ό,τι έχουμε μέχρι στιγμής παρακολουθήσει.

Οι παλιοί πρωταγωνιστές «σφάζονται» για τους καινούριους ρόλους. Νέοι αρχίζουν να εμφανίζονται και να διεκδικούν. Η αισιοδοξία βρίσκεται με βεβαιότητα ακριβώς εδώ, αφού για τη διανομή των ρόλων στην παράσταση που στήνεται, μπορούμε να αποφασίσουμε εμείς. Οι παλιές βεβαιότητες χάθηκαν. Μένει να δημιουργήσουμε καινούριες, ελπίζω πιο ανθρώπινες. Προϋπόθεση γι αυτό, η προετοιμασία και η μελέτη του έργου που είναι σχεδόν έτοιμο να προβληθεί.

Ο κ. Ζάχος είναι καθηγητής στο φροντιστήριο «άποψη» της Λάρισας http://sotiriszachos.blogspot.com/